Zo daag je sterke rekenaars écht uit
Hoe daag jij de begaafde rekenaars in je klas uit? Begaafde rekenaars kunnen niet alleen goed onthouden, begrijpen en toepassen, maar blinken ook uit op het niveau van analyseren, evalueren en creëren. Op dat vlak worden ze echter bijna niet gestimuleerd in de reguliere lessen van veel rekenmethodes (Expertis Onderwijsadvies, 2016). Op welke manier kun jij ze die uitdaging wél bieden?
Kennis reproduceren
Voor een gemiddelde rekenles zijn lagere denkvaardigheden nodig. De leerling moet bepaalde kennis kunnen onthouden, begrijpen en toepassen in bekende situaties. Hij weet bijvoorbeeld wat vermenigvuldigen is en kent de tafels van 1 tot en met 10. Die tafels kan hij succesvol toepassen in bekende situaties, bijvoorbeeld – wanneer hier in de les aandacht aan is besteed – bij het berekenen van oppervlakten. Bij de lagere denkvaardigheden moeten leerlingen dus kennis reproduceren. Een vlotte rekenaar kan dit op een hoog tempo en doet dit vrijwel foutloos. Lagere denkvaardigheden zijn belangrijk als fundament van het rekenonderwijs.
Zelf kennis produceren
Begaafde rekenaars hebben behoefte aan meer uitdaging. Ze willen zelf aan de slag met wat ze geleerd hebben. Begaafde rekenaars zijn onder meer goed in het leggen van verbanden en het maken van grote denksprongen. Bovendien zijn ze creatief: ze zijn in staat om reken- en wiskundige kennis op een nieuwe manier te gebruiken.
Heb jij begaafde rekenaars in de klas en wil je hen voldoende uitdaging bieden? Doe dan een beroep op hun hogere denkvaardigheden en laat ze hun denkvaardigheden inzetten in onbekende situaties. Laat ze niet alleen kennis réproduceren, maar laat ze zelf kennis próduceren. Dat doe je door hogere-ordevragen in te zetten. Bij die vragen gaat het niet zozeer om het antwoord, maar om de weg ernaartoe. Vaak zijn er dan ook meerdere antwoorden mogelijk. Denk hierbij aan vragen als:
- Hoeveel keersommen kun je bedenken waar in vier stappen (… x … x … x … = …) precies 100 uitkomt?
- Ivy’s kamer is 14 m2 groot. Teken de plattegrond van haar kamer. De kamer van Ivy kan meerdere vormen hebben. Is de omtrek van haar kamer bij elke vorm gelijk?
- Bedenk een spel waarmee je de tafels van 1 tot en met 10 op een interessante en leerzame manier kunt oefenen.
Lees ook het artikel Haal meer uit de les met goede vragen
Aan de slag met begaafde rekenaars
Volgens Expertis kunnen begaafde rekenaars al vanaf de kleutergroepen extra uitgedaagd worden. Daarvoor is het wel belangrijk dat het rekenmateriaal aan bepaalde voorwaarden voldoet.
Opdrachten voor begaafde rekenaars moeten
- open, complex en betekenisvol zijn
- een beroep doen op creativiteit
- aanzetten tot een onderzoekende houding
- uitnodigen tot reflectie
- uitdagen tot denken op een hoger abstractieniveau
- een beroep doen op metacognitieve vaardigheden
- een beroep doen op zelfstandig leren en ‘leren leren’
Lees het volledige rapport van Expertis
Plustaak Rekenen voor begaafde rekenaars
Veel rekenmethodes maken volop gebruik van lagere-ordevragen. Er wordt echter vrijwel geen beroep gedaan op de hogere denkvaardigheden van leerlingen. Bij de ontwikkeling van Plustaak Rekenen hebben we daar wel veel aandacht aan besteed. Met Plustaak Rekenen worden kinderen uitgedaagd om zélf te ontdekken welke strategie ze moeten hanteren om de oplossing van de opdracht te vinden. En dat al vanaf groep 2!
Iedere taak bij Plustaak Rekenen bestaat uit meerdere betekenisvolle opdrachten waarbij leerlingen dezelfde strategie moeten gebruiken. De opdrachten binnen een taak worden steeds een stapje moeilijker. Zo worden de kinderen uitgedaagd om te denken op een steeds hoger abstractieniveau. Uiteindelijk mogen de kinderen steeds zelf een opdracht bedenken die in lijn ligt met de opdrachten op het werkblad. Daarmee wordt een beroep gedaan op hun creativiteit. Volop uitdaging voor de begaafde rekenaars!
Ik wil meer lezen over Plustaak Rekenen
