Atlantis: drie pijlers voor effectief en motiverend leesonderwijs

Leesmethode Atlantis is ontwikkeld om kinderen veel – en daardoor steeds beter – te laten lezen. Om dat te bereiken is Atlantis gebouwd op drie pijlers: leescultuur, leessucces en kwaliteit.

Pijler 1: Leescultuur

Je bouwt met Atlantis aan een fijne leescultuur op school door vrij lezen dagelijks op het rooster te zetten, door kinderen vaak zelf te laten kiezen welke tekst ze willen lezen en door veel met hen te praten over wat ze gelezen hebben.¹ Niet om ze te toetsen, maar om ze te laten nadenken over de tekst. Dat doe je aan de hand van praatvragen, die als handvatten in de handleiding en digibordsoftware staan. Wat zou dat lastige woord betekenen? Waarom kiest dat personage voor die aanpak? En wat vind je zo goed aan deze tekst? Bij ieder blok hoort bovendien (ook in de bovenbouw!) een voorleesboek met een voorleeswijzer waar nog meer praatvragen en suggesties voor aansluitende activiteiten op staan. Zo werk je structureel aan een stevige leescultuur.

Leescultuur

✓ leesplezier centraal

✓ vrij lezen en samen lezen

✓ voorlezen binnen het thema

✓ zelf kiezen wat je leest

Pijler 2: Leessucces

Leessucces bereik je door leerlingen aan de hand van expliciet directe instructie effectief te instrueren² en door ieder kind succes te laten ervaren bij het lezen. Dat betekent niet dat zwakkere lezers vooral versimpelde, saaie tekstjes moeten lezen. Integendeel: ook zij hebben baat bij het lezen van mooie en uitdagende teksten over interessante onderwerpen. Zo raken ze gemotiveerd om meer te lezen!

In Atlantis bevat één les vaak twee teksten. Hoewel die teksten soms verschillende leesniveaus hebben, mogen kinderen toch zelf kiezen welke tekst ze lezen. Kinderen kunnen namelijk prima inschatten welke tekst ze aankunnen. En kiest een zwakkere lezer toch de lastigste tekst? Als de motivatie er is, volgt het lezen vaak vanzelf.

Met Atlantis kun je zwakkere lezers al vóór de klassikale les laten kennismaken met de tekst, door middel van pre-teaching. Dankzij deze speelse voorbereiding kunnen lezers met leesproblemen beter meekomen in de gezamenlijke les – een geweldige succeservaring! En wat is meer motiverend dan ergens goed in zijn?

Natuurlijk worden ook sterke lezers volop uitgedaagd. Zo eindigt elke les met een uitloopopdracht. Daarbij moeten kinderen bijvoorbeeld beide teksten uit één les met elkaar vergelijken, of maken ze een aanvullende opdracht over de tekst die ze al hebben gelezen.

Leessucces

✓ effectieve instructie en begeleiding

✓ óók voor combinatiegroepen

✓ aanbod voor ondersteuningsniveaus 1, 2 en 3

✓ rijk plusaanbod

Pijler 3: Kwaliteit

Kwaliteit in de leesles bereik je niet door verarmde teksten aan te bieden, waaruit alle moeilijke begrippen en verbindingswoorden zijn weggelaten. Kinderen hebben juist baat bij rijke teksten: authentieke teksten met een heldere structuur, origineel taalgebruik en ja, óók nieuwe en lastige woorden. En het belangrijkst: de teksten moeten ergens over gáán. Of zoals de Taalunie het verwoordt: een rijke tekst besmet de lezer met het ‘willenwetenvirus’.³

Voor leerlingen is het belangrijk om voortdurend te weten waaróm ze aan het lezen zijn: bijvoorbeeld omdat ze willen weten hoe een verhaal afloopt of hoe iets precies in elkaar zit. Je las het hierboven al: als kinderen nieuwsgierig zijn naar de inhoud, zijn ze best bereid om een stapje extra te zetten. Atlantis biedt daarom veel verschillende rijke teksten: van dagboekfragment tot nieuwsartikel en van kort verhaal tot toneeltekst.

Per blok van Atlantis werk je met rijke teksten binnen één overkoepelend thema. Door thematisch te werken bouw je namelijk verder op de kennis die de kinderen al eerder hebben opgedaan. Zo wordt hun kennis voortdurend verdiept. Lezen wordt daardoor meteen een stuk leuker. Kinderen hoeven tenslotte niet steeds losse tekstjes te lezen over telkens weer een ander onderwerp, maar kunnen zich onderdompelen in één thema. En dat draagt flink bij aan de leesmotivatie!

Kwaliteit

✓ veel leeskilometers in rijke teksten

✓ wereldoriënterende thema’s

✓ volledig geïntegreerd leesonderwijs

✓ redzaamheidslezen in plaats van racelezen

Atlantis: een stevige basis

Door structureel te werken aan de pijlers leescultuur, leessucces en kwaliteit, verhoog je de (intrinsieke) leesmotivatie⁴ van kinderen en vergroot je stapje voor stapje hun leesvaardigheid. Je biedt ze zo een stevige basis, waardoor ze zich in de toekomst goed staande kunnen houden in onze maatschappij.