Cyberpesten, hoe ga je ermee om op de basisschool?
Steeds meer kinderen zijn het slachtoffer van online pesten. En dat pestgedrag raakt ook steeds vaker basisschoolleerlingen. Door kinderen al op jonge leeftijd te leren over de kansen én risico’s van sociale media, kunnen we cyberpesten vroegtijdig aanpakken.
Inhoud |
‘Heeft S. met meneer Van H. gezoend voor een hoger cijfer? XOXO’
Roddel- en pestaccounts vormen een serieus probleem op middelbare scholen. Via anonieme accounts op bijvoorbeeld TikTok, Snapchat of WhatsApp slingeren scholieren roddels over medeleerlingen en leerkrachten de wereld in. Die roddels worden op deze manier zonder factcheck gedeeld met soms wel honderden volgers. Je kunt je voorstellen dat met zo’n bereik slechts één berichtje al desastreuze gevolgen kan hebben.
Jong geleerd…
Het is cruciaal om al op de basisschool aandacht te besteden aan cyberpesten, en niet – zoals nu vaak gebeurt – te wachten tot het voortgezet onderwijs. Online pesten komt namelijk op iets kleinere schaal óók voor op basisscholen: zo’n 2% van de basisschoolleerlingen wordt gepest via online kanalen als WhatsApp, Instagram of Snapchat.2 Niet voor niets zegt expert Karen Linten op Mediawijs.be:
‘Mediawijsheid is als leren fietsen: je laat kinderen al van jongs af aan op ontdekking gaan, maar daarom stuur je ze nog niet zonder fietswieltjes de weg op.’ 3
Lees ook: Mediawijs denken, maar vooral ook dóén! |
Bouwen aan digitale weerbaarheid
Een gedegen mediaopvoeding voorkomt weliswaar niet alle problemen in de toekomst, maar rust kinderen wel uit met de juiste handvatten om kritisch en verantwoord om te gaan met sociale media. Leer kinderen daarbij niet wat ze moeten denken, maar hoe ze zelfstandig de juiste keuzes kunnen maken. Hoe reageer je op een kwetsend bericht van een klasgenoot? Wat doe je als er online nare dingen worden beweerd over je vriend? Door realistische voorbeelden te gebruiken, kunnen kinderen het geleerde makkelijker toepassen in hun dagelijks leven.
Lees ook: Mediawijs: hoe vertaal je de leerstof naar het dagelijks leven? |
Pesten of helpen?
De module Omgaan met sociale media (onderdeel van Blits Digitale geletterdheid ) zit vol met praktische voorbeelden en lessen over influencers en online betrouwbaarheid. Natuurlijk bevat de module ook een thema over online pesten, waarin kinderen niet alleen onderzoeken wat de gevolgen zijn van pesten op sociale media, maar ook leren hoe ze zich tegen cyberpesten kunnen wapenen. In een rollenspel simuleren ze een WhatsApp-gesprek, waarbij elk kind een rol aanneemt: slachtoffer, pestkop, meeloper of oplosser. Tijdens de klassikale nabespreking vertellen kinderen wat ze vinden van hun eigen gedrag in die rol. Zo ontdekken ze spelenderwijs hun eigen grenzen en leren ze hoe ze zich sociaal kunnen gedragen op sociale media.
Cyberpesten? Direct actie!
De module Omgaan met sociale media is flexibel opgezet: je kunt de thema’s in een vaste volgorde behandelen, maar je mag ook zelf bepalen welke thema’s je aanbiedt en in welke volgorde. Wordt iemand in je klas online gepest? Dan kun je direct beginnen met het thema over online pesten. Maar voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Daarom adviseren we je om de complete module aan te bieden.
Veilig online vanaf dag één
Sociale media zijn niet meer weg te denken uit de leefwereld van kinderen. Zorg er dus voor dat ze er vanaf het begin veilig en bewust mee omgaan. Start vandaag nog met de module Omgaan met sociale media.
Ontdek de module
Bronnen
1 Slachtofferschap online criminaliteit; persoonskenmerken op cbs.nl, geraadpleegd op 13 mei 2024.
2 Cijfers pesten op de Basisschool en Voortgezet Onderwijs op stoppestennu.nl, geraadpleegd op 29 mei 2024.
3 Opvoeden in een digitale wereld op mediawijs.be, geraadpleegd op 13 mei 2024.
