Leesstrategieën? Daar draait het niet om!
Lezen is noodzakelijk om te kunnen functioneren in onze maatschappij. Maar wie de krant wil lezen of een bijsluiter bij zijn medicijnen moet ontcijferen, heeft niet genoeg aan kennis van leesstrategieën. In de leesmethode Atlantis is het doel daarom altijd om tot de kern van de tekst te komen. Daar draait leesbegrip immers echt om.
Een middel, geen doel
Goede lezers maken gebruik van strategieën om een tekst te begrijpen en te verwerken. Een van die strategieën is bijvoorbeeld voorspellen waar een tekst over gaat op basis van de tussenkopjes en de afbeeldingen. Een andere leesstrategie is het stellen van vragen aan jezelf tijdens het lezen. In veel leesmethodes ligt veel nadruk op het gebruik van leesstrategieën. Maar uiteindelijk zijn alle leesstrategieën alleen een middel om de tekst beter te begrijpen. Want wat kun je met een tekst als je er niets van begrijpt?
Eindeloos veel vragen
Om een tekst goed te kunnen begrijpen, heb je als lezer meer middelen nodig dan alleen leesstrategieën. Vooral algemene kennis en een ruime woordenschat zijn erg belangrijk. Je kunt jezelf tenslotte eindeloos veel vragen stellen bij een tekst (een veelgebruikte leesstrategie), maar wanneer je de woorden in de tekst niet begrijpt, snap je alsnog niet waar die tekst over gaat.
Lees ook het artikel Leesbegrip als basis voor leersucces
Lezen met een doel
Leesstrategieën zijn dus belangrijk, maar wanneer je ze centraal stelt in de leesles schiet je het doel voorbij. Wat dan wél het doel is van het lezen van een tekst? Dat ligt aan de tekst die voor je ligt. Als je een recept leest, doe je dat misschien omdat je een lekkere cake wilt bakken. Daarvoor moet je wel het recept kunnen lezen en begrijpen. Als je de bijsluiter van een medicijn leest, wil je waarschijnlijk weten hoe je dat medicijn moet gebruiken. En als je een informatieve tekst leest, wil je nieuwe kennis opdoen. Bij al deze voorbeelden kun je leesstrategieën inzetten, maar de strategie is nooit het uiteindelijke doel van het leesproces.
De inhoud centraal
Voor leerlingen is het belangrijk om steeds begrijpen waaróm ze aan het lezen zijn: omdat ze willen weten hoe een verhaal afloopt of hoe iets precies in elkaar zit, bijvoorbeeld. Daarom zijn alle teksten van de leesmethode Atlantis geschreven om kinderen iets te leren en of om hen enthousiast te maken over een onderwerp. We spelen dus in op hun intrinsieke motivatie. Dat doen we door in de lessen de inhoud van de tekst altijd centraal te stellen.
Werken met rijke teksten
Lezen met een doel werkt het best met teksten die ertoe doen. In Atlantis vind je daarom uitsluitend rijke teksten: originele teksten met een gevarieerde woordenschat. De teksten zijn niet versimpeld. Dat houdt in dat we er gewoon lastige woorden en signaal- en verbindingswoorden in hebben laten staan. Onze ervaring is namelijk dat rijke teksten juist nieuwsgierig maken en kinderen uitdagen om de inhoud te ontdekken. Niet deze rijke teksten, maar juist versimpelde teksten zijn vaak het lastigst om te lezen. Daarin ontbreken bijvoorbeeld verbindingswoorden, wat het voor kinderen veel moeilijker maakt om verbanden te leggen tussen zinnen.
Onderdompelen in een thema
Rijke teksten helpen ook bij het uitbreiden van de wereldkennis en woordenschat van kinderen. En dat effect wordt nog eens versterkt als je – zoals in Atlantis – thematisch te werk gaat. Op die manier kun je namelijk steeds verder bouwen op de kennis die de leerlingen al eerder hebben opgedaan. Zo wordt hun kennis steeds verder verdiept. En je kunt je voorstellen dat lezen daardoor ook leuker wordt: kinderen hoeven niet steeds losstaande tekstjes te lezen, over steeds weer een ander onderwerp, maar kunnen zich onderdompelen in één thema. En dat draagt flink bij aan de leesmotivatie!
Wil jij je leerlingen helpen om zich in de toekomst goed staande te kunnen houden in onze maatschappij? Maak dan nu kennis met de leesmethode Atlantis.
